Geschiedenis van de Graalverhalen

18 april 2021 Mario

Een chronologische lijst in tabelvorm van verhalen en gebeurtenissen die van invloed zijn geweest op de geschiedenis van de Graalverhalen. In de lijst staan echte Graalverhalen, maar ook de verhalen die hier mogelijk van invloed op zijn geweest of er door zijn beïnvloed. Het is een overzicht zonder enige pretentie tot volledigheid. De onderbouwing komt deels voort uit intuïtie. Deze lijst is vooral voor iedereen die net als ik op zoek is naar de kern van het Graalverhaal. Het is de vooral de zoektocht die het opstellen van deze lijst zo leuk en leerzaam heeft gemaakt. En nog altijd is de lijst niet af…..

Jaartal	Schrijver/titel	Beschrijving boek (recht) / geschiedenis (schuin)
8e Eeuw v Chr.	Oude Grieken	Mogelijk is het verhaal van de Graal gebaseerd op de hoorn des Overvloeds. In de Griekse mythologie is dat de hoorn van de geit Amalthea. Deze staat symbool voor Fortuna, ofwel het geluk. Bij de Oude Kelten bestaat de god Cernunnos, de Hoorndrager, als brenger van overvloed.
	Kelten	Keltische Parsifalsage met zoektocht en magische vraag. Het Kymrisch prototype is waarschijnlijk de held Pryderi. Zijn geschiedenis vertoont overeenstemming met de jeugdgeschiedenis van de Ierse helden Finn en Cuchulainn, wier onwetendheid opvalt. Deze trek van naïviteit / onnozelheid (die men ook in de figuur van Parsifal aantreft).
487		Jaar van de Graal. Galahad vind de Graal en wordt koning. Na zijn dood verdwijnt de Graal weer uit zicht. De zoektocht naar de Graal begint daarna opnieuw.
542		Arthur (koning van 480-520) overlijdt in Avalon.
550		Engelse koning trouwt met katholieke Merovingische prinses.
570		Kelten worden definitief verslagen, Engeland wordt katholiek. Lady of the Lake is vermoord, evenals de Visserkoning. Merlijn verdwijnt. Excalibur (en de Graal) worden meegenomen door Sint Brendan naar Jeruzalem of Edessa of mogelijk zelfs naar La Merica (Amerika) – Nova Scotia?
580		Titel: Peredur. Welsh saga. Ridders van de Ronde Tafel (Mabinogion). Onnozele krijger die door zijn daden roem verwerft.
717-719	Waleran	Titel: Le Seynt Graal. Beschrijving van zijn visioen, later vermeld door Heliandus in zijn kroniek.
9^e eeuw		Titel: Hildebrandslied. Es ist eines der frühesten poetischen Textzeugnisse in einer deutschen Sprache aus dem 9. Jahrhundert. Es ist das einzige überlieferte Textzeugnis eines Heldenlieds germanischen Typs in der deutschen Literatur, und außerdem das älteste erhaltene germanische Heldenlied. Das überlieferte heldenepische Stabreimgedicht besteht in herkömmlicher Zählung aus 68 Langversen. Es erzählt in althochdeutscher bzw. altsächsischer Sprache (s. u.) eine Episode aus dem Sagenkreis um Dietrich von Bern.
9^e eeuw		Titel: Das Lied von Hildebrand und Hadubrand und das Weißenbrunner Gebet. Die beiden ältesten deutschen Gedichte aus dem achten Jahrhundert. Zum erstenmal in ihrem Metrum dargestellt und herausgegeben durch die Brüder Grimm. Thurneisen, Kassel 1812
9^e eeuw, in ieder geval voor 1202		Titel: Didot-Perceval / Perlesvaus. Hieronder wordt het derde deel van de Graalcyclus verstaan.Dit zijn lange Franse prozaromans, waarschijnlijk vóór 1202 geschreven. Er zijn 2 handschriften bewaard gebleven. Ze werden toegeschreven aan Robert de Boron, maar daar wordt de laatste tijd ook aan getwijfeld. Unter den Titeln Didot-Perceval, Modena-Perceval oder Prosa-Perceval[2] verstehen Romanisten den dritten Teil des sogenannten „Kleinen Gralzyklus“[3], eines längeren altfranzösischen Textes, der wahrscheinlich vor 1202 entstanden und in zwei Handschriften[4] überliefert ist. Die philologische Tradition schreibt diesen ersten, kurzgefassten arturischen Zyklus Robert de Boron zu. Die jüngere Forschung zieht hingegen Borons Autorschaft in Zweifel.[5] Der Text der mittelalterlichen Handschriften spricht in einer Metafiktion selbstreferentiell über seine eigene Entstehung. Der Zauberer und Prophet Merlin, einer der Protagonisten des Romans, habe den Titel geweissagt, den der Zyklus tragen werde: „Li Livres dou Graal“, „Das Buch vom Gral“. Merlin habe seinen Schreiber Maître Blaise damit beauftragt, diesen Roman auszuarbeiten und zu Ende zu führen. „Das Buch vom Gral“ werde bis ans Ende aller Tage und in aller Welt gelesen und gerühmt werden.[6]: The prose romance of Perceval, or Didot Perceval as it has more often been named, was probably written between 1190 and 1215. It has survived to modern times in two manuscripts with quite dissimilar texts, the manuscripts being known respectively as the Paris, Didot, or D manuscript and the Modena or E manuscript. The word Didot has nothing to do with the romance itself but is simply a borrowing from the name of a former owner of the D manuscript, Firmin-Didot.
		Titel: Sir Perceval of Galles. Saga Ridders van de Ronde Tafel. Laat Middelengels gedicht.
1090	Turold	Titel: Chanson de Roland (Het Roelantslied – Nederlandse vertaling in 13e eeuw) Proza, 1400 verzen. Een van de oudste Middelnederlandse ridderromans. Verhalen over de Merovingers, incl. Karel de Grote. Roelant is neef van Keizer Karel de Grote
1073-1134		Koning Afonso van Aragón en Navarra, van Castilië-León en Galicië, de strijdlustige. Geboren in San Juan de la Peña. Tempelier en onoverwinnelijk.
1094		Eerste kruistocht naar het Midden-Oosten. Ridders die terugkeren, nemen nieuwe spannende verhalen mee. Mogelijk ligt hier de oorsprong van de Graalverhalen.
1100		Rond 1100 wordt voor de eerste keer een zeer populaire Tibetaanse boek vanuit het Sanskriet vertaald, zodat westerlingen het kunnen lezen. Het is het Boeddhistische boek over het geheime kasteel Shamballa (Shangri-La), in de vorm van een lotusbloem.
1119		Negen kruisridders o.l.v. Hugue de Hayens stichten (1119) op de Tempelberg een nieuwe ridderorde; de Tempeliers. Doel is het beschermen van pelgrims die naar het Heilige Land komen. Zij gaan echter direct op zoek (naar de Ark? met de Graal?) in de kelders onder de grond. Na jaren vruchteloos zoeken vertelt kroonprins Lalibella (Lelieblad) hen dat de Ark zich in Ethiopië bevindt bij Aksoem (Axum), in Rohas, het latere stadje Lalibella. De Tempeliers helpen hem op de troon in ruil voor de Ark. Na een aantal jaren keren de Tempeliers naar Europa terug uit Jeruzalem en worden als helden ingehaald. Al snel vormen de Tempeliers een machtige en rijke orde. De Tempeliers verwerven grote bezittingen in Frankrijk, later ook in Duitsland en de Baltische landen. Vandaag de dag bevinden zich in Rohas nog steeds geheimzinnige kerken van de Tempeliers, met tekenen van de Graal, in de grotten onder de grond.
		In Chartres wordt in de 12e Eeuw een reusachtige kathedraal gebouwd door de Tempeliers waarin verwezen wordt naar Ethiopië als schuilplaats voor de Ark.
1144		Inname Edessa en Jeruzalem door de Saracenen (Islamieten) o.l.v. Zengi.
1122-1204		Eleonora van Aquitanië, hertogin van Aquitanië en achtereenvolgens koningin van Frankrijk, van Engeland, en regentes van Engeland. Haar hoofdstad is Toulouse. Machtige vorstin in Europa. Tempelier. Moeder van Richard I en Jan I van Engeland, schoonmoeder van Hendrik I van Champagne, Raymond VI van Toulouse en Alfons VIII van Castilië
1189		Derde kruistocht o.l.v. keizer van het Heilige Roomse Rijk Frederik I Barbarossa van Frankrijk (verdronk onderweg), koning Fillips II August van Duitsland en koning Richard I Leeuwenhart van Engeland. Richard sluit een verdrag met Saladin waardoor pelgrims vrij Jeruzalem in mogen en sticht, samen met de Tempeliers en de Johannieters, het koninkrijk Akka langs de kust. In Engeland worden de Joden vervolgd.
	Kyot, Kiott of Guyot	Mogelijk verzonnen bron van Wolfram von Eschenbach.
	Guielliomme Narbonne = Kyot? Mogelijke opdrachtgever: Eleonora van Aquitanië	Over Parseval, als personage voor koning Alfonso I (Anfortas) en 1e graalkasteel San Juan de la Pena bij Huesca.
1176 1128?-1184	Hendrik van Veldeke een Limburger mogelijk vermoord door graaf van Thüringen opdracht: gravin van Kleef	Titel: Eneas die hij baseerde op de Oudfranse Roman d ’Eneas, die op zijn beurt teruggaat op Vergilius’ Aeneis. De eerste hoofse roman in een Germaanse taal.
1135-1190	Chrétiens de Troyes / vermoord Opdracht: Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen	Titel: Percival ou li Contes del Graal over Parsifal, Gauvain (Walewein, Gawain) en Arthur. Graal is een edelsteen. Hij integreert de Graal legende in de saga van de Ridders van de Ronde Tafel en de Visserkoning (stellen v.d. juiste vraag). Chrétien schildert zijn mecenas zelfs af als een rechtvaardig mens, loyaal aan de kerk (vv 25-26) in de proloog van zijn werk. Percival is een vernieuwend werk: waar de ridders van de Ronde Tafel moeten uitblinken in hoofsheid, gaat de Graalridder nog een stap verder, want hij is een rechtstreekse afgezant van God zelf. De goddelijke boodschap van onvoorwaardelijke liefde lijkt te worden gepropageerd door Chrétien. Daarnaast spreekt de schrijver consequent over Graal, zonder ‘Heilige’ ervoor. Wat die Graal is, wordt niet verteld. Briljant is wel de techniek van entrelacement die wordt gebruikt door Chrétien. Beurtelings volgt de lezer Gauvain (Walewein) en Percival op hun avonturen. Gauvain staat bekend als de perfecte hoofse ridder, maar de jonge Percival blijkt aan een nog hoger ideaal te voldoen. Chrétien geeft dus geen duidelijkheid over het ridderideaal dat hij voor ogen heeft. Daarnaast vertelt hij helemaal niet wat de Graal precies is, al is het woord graal aan het Vlaamse hof waarschijnlijk bedoeld voor grote schalen waarop eten wordt opgediend. Chrétien zegt alleen dat de Graal niet zomaar een stuk eetgerei is: in zijn Graal wordt de hostie opgediend. Maar meer geeft de auteur niet prijs. Sterker nog: hij heeft Percival nooit voltooid.
Kort na 1190?	Schrijver? (Opdrachtgever?)	Titel: Perceval. Eerste Continuation-Perceval. Deze geeft alleen weer hoe het verder gaat met Walewein.
1200	Wauchier de Denain Opdracht: Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen	Tweede Continuation-Perceval. Belangrijk is om op te merken dat de Graal hier een beker of schaal is met daarin het bloed van Christus. Hier is een duidelijke verbinding met het Heilig Bloed van Brugge.
1204	Heliandus van Oc / onbekende schotse schrijver?	Titel: Chronicle of Heliandus. Eerste complete graalroman (kroniek). Graal is een schaal. Kroniek van of over een Cisterciënzer monnik uit Froidmont in Occitanië = Languedoc. Deze vertelt over een oudere oorsprong van de Graalverhalen: Le Seynt Graal „…At this time (717 -719) a hermit in Britain, Waleran, had an apparition of an angel who blessed him with a miraculous vision of Joseph the noble decurion, who took the Body of Christ off the cross, and of the cup the Lord used with his disciples at the last supper. A description of the vision was written by the hermit himself, which came down as „the tale of the gradale“. In French „gradalis“ or „gradale“ means a wide and somewhat deepened bowl…“ This commentary shows us also how „grail“ derives from „gradale“, an definition which is generally considered valid.
1197-1210	Wolfram von Eschenbach / vervolgt en mogelijk vermoord	De Beierse ridder vertelde dat hij al zijn informatie over de graal betrokken had van een geleerde genaamd Meester Kyot de Provence, die in Toledo een oud Arabisch handschrift over het wezen van de graal zou hebben ingezien. Volgens de overlevering stuitte Kyot in Toledo, toen een vermaard centrum voor de studie van zowel joodse als Arabische mystiek, op een tekst met een verwijzing naar het bestaan van de graal. Een wetenschapper genaamd Flegetanis, een joodse geleerde die van koning Salomon zou afstammen, zou visioenen en astrologisch onderzoek gecombineerd hebben en zo achter het bestaan van de graal zijn gekomen. Kyot ging vervolgens op zoek naar verdere sporen van de graal. Sommige Parzifal-exegeten menen dat hij in het Franse Anjou het definitieve, maar niet nader genoemde bewijs vond. Ook Anjou was een centrum der Tempeliers. Graaf Fulk van Anjou zou het zelfs tot koning van Jeruzalem schoppen. Von Eschenbach liet in zijn boek veel ruimte voor magie uit de kabbalistische keuken en toespelingen op een geheim geslacht van heersers. Ook is zijn dichtwerk vergeven van de verwijzingen naar de tempeliers, die in hun graalburcht Munsalvaesche = Mont Salvat = Montsalwatsch, volgens Von Eschenbach in de Pyreneeën gelegen, onder meer zouden beschikken over de steen der wijzen, die gelijk zou zijn aan de graal. Von Eschenbach omschreef vervolgens de graal als een soort heilige steen.
1190-1200	Robert de Boron (opdrachtgever onbekend)	Titel deel 1: Joseph d’Arimathie of Le Roman de l’estoire dou Graal Graal is de beker van het Laatste Avondmaal. Verchristelijkt het verhaal al een beetje door het eerste verband met Jezus en het laatste avondmaal te leggen en gebruik te maken van het apocriefe Nicodemusevangelie en van de Vindicta Salvatoris. deel 2: Merlin. deel 3: Perceval.
1200-1220		Titel: Perlesvaus ou le haut livre du Graal (Latijnse versie) over Perlesvaus geschreven tussen 1190 en 1212, mogelijk in Glastonbury, door een auteur die Chrétiens verhaal niet meer als uitgangspunt neemt, maar de Graal totaal verchristelijkt. De Graal is hier de beker/schaal die Christus laat rondgaan bij het Laatste Avondmaal. Als Jezus even later aan het kruis hangt, vangt Jozef van Arimathea Zijn bloed op in de Graal. In feite begint dus hier de verbeelding over de Graal zoals het grote publiek die kent. De hoofdrolspeler in de Queste is niet meer Perceval, maar een nieuwe, edeler ridder: Galahad (Galaad). In feite wordt Galahad opgevoerd als de nieuwe Christus, maar dan in de gedaante van een ridder. Juist omdat hij zo puur, edel en dapper is, wordt Galahad Graalkoning. Hij verlaat zelfs net als Jezus de aarde in een hemelvaart en verricht voor die tijd vele wonderen. Perceval wordt een bij-personage, evenals Bors (Bohort) die allebei Galahad vergezellen op de Graalqueeste. De Queste is uiteindelijk het Graalverhaal dat het beste is overgeleverd. Uiteindelijk is dit verhaal in de Nederlandstalige Lancelotcompilatie (circa 1325) terechtgekomen, maar ook in de Morte d’Arthur van Sir Thomas Malory (rond 1485). Vooral het laatste werk ligt aan de basis van de wereldwijde verbreiding van de verhalen van Arthur en van de Graal. In dit verhaal wordt voor het eerst een connectie gelegd tussen de graal en de Tempeliers, terwijl de graal hier eerder als een bewustzijnstoestand dan als een object werd gekenmerkt. Parsifal, zoon van Lancelot, die in dit verhaal Perlesvaus heet, wordt in dit boek tijdens zijn omzwervingen op een burcht ontvangen, waar een bijeenkomst van Ingewijden plaatsvindt. Hij wordt door twee ‘Meesters’ ontvangen, waarna 33 ridders verschijnen, van wie de beschrijvingen geheel stroken met het bekende beeld der tempeliers. “Ze waren in witte gewaden gekleed. Allen droegen een rood kruis op de borst, en het leek dat ze allemaal even belangrijk waren.”
1200-1300?	Reinout van Montalbaen	Titel: De Vier Heemskinderen (Frans: Les quatre fils Aymon) Proza: 2000 verzen In 1490 uitgegeven als roman en zeer populair. In 1872 daarom opnieuw als volksboek uitgegeven De ridder Aymon (ook wel Haymijn of Aymes, in het Nederlands verbasterd tot Heems) van de Ardennen was een trouwe leenman van Karel de Grote. Hij zou getrouwd geweest zijn met Aye, een zuster van Karel. Zij schonk haar echtgenoot vier zonen: Ritsaert, Writsaert, Adelaert en Reinout.
1209		De katholieke kerk (Orde der Dominicanen) vervloekt de Katharen. Er volgt een honderdjarige vervolging met oa. een kruistocht waarin de Albigenzen (Katharen) en vele van hun medebewoners in de Languedoc (incl. de Tempeliers?) worden uitgemoord.
1220-1235		Titel: de Queste del Saint Graal over Galaad. Christelijk verhaal.
1220	Heinrich von dem Türlin	Titel: Die Krone.
1230	Gerbert de Montrieul (waarschijnlijk)	Vervolg op Perceval. In dit werk voltooit Walewein zijn avonturen.
1230	Manessier Opdracht: Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen	Derde Continuation-Perceval. Dit werk is ongetwijfeld beïnvloed door de Queste del Saint Graal, want hier is het volstrekt duidelijk dat de Graal Jezus’ beker is bij het Laatste Avondmaal, maar ook dat het object het bloed van Christus bevat. Het Perceval-verhaal wordt afgesloten: Perceval wordt Graalkoning, maar na 7 jaar regeren trekt hij zich terug als kluizenaar in het woud. Daar sterft hij, waarna de Graal en enkele andere geheimzinnige attributen spoorloos verdwijnen. Christelijk verhaal.
1240-1270	Geschreven in Brabant	Titel: Carel ende Elegast. Een van de weinige oorspronkelijke Nederlandstalige ridderromans. De enige Middelnederlandse Karelroman waarvan men nog een volledige tekst bezit. Hoofdpersoon Karel de Grote. Proza: 1400 verzen. Mogelijk een bewerking van De vier Heemskinderen.
1270	Albrecht von Scharfenberg	Titel: de Titurel.
1261 1235-1300	Jacob van Maerlants	Titel: Historie van den Grale en Merlijn (bewerking van Robert de Boron). Ridderromans: Historie van den Grale, Merlijns boeck en de history van Troyen. Overige romans: Van neghen den besten, Tijl Uilenspiegel, de Spieghel historiael.
1250-1300	Onbekende Vlaamse schrijver	Titel: Roman de Moriaen. Een Middelnederlandse roman, die bestaat uit meerdere verhalen over Koning Arthur en de ridders van de ronde tafel. Hoofdpersonen: Lancelot, Walewein en Moriaen.
1284		Koning Edward I veroverd Wales en laat alle boeken verbranden
1325		Titel: Roman van Lancelot. Nederlandstalige Lancelotcompilatie. Heruitgave in 1986, aangepast aan modern taalgebruik.
1300-1325?	Lodewijk van Velthem, een geestelijke uit Brabant	Titel: de Moriaen. Meerdere bewerkingen van de roman van Lancelot zijn in het begin der veertiende eeuw door hem verzameld tot een geheel. Bovendien heeft hij er enige kleinere romans o.a. de Wrake van Ragisel, de Ridder metter mouwen, de Torec en de Moriaen in verwerkt, na ze soms sterk te hebben ingekort. De laatste, het verhaal van een bastaard die naar zijn vader zoekt, om hem te doen huwen met zijn moeder, een Moorsche prinses, is misschien tot op zekere hoogte oorspronkelijk.
1312		De orde van de Tempeliers wordt door Philips de Schone en paus Clemens de vijfde opgeheven. Tempeliers worden op vrijdag de 13^e oktober 1312 gevangen genomen of vermoord. Waarschijnlijk vestigt de orde zich in het geheim in Ethiopië om daar de Ark te blijven bewaken. Ze sluiten zich ook aan bij zijtakken van hun orde in Malta, Cyprus, Schotland, Pruisen en de Baltische staten. De Tempeliers hebben in het diepste geheim het gnosticisme aangehangen. In de ruïne Kronenberg zijn symbolen van zowel de Tempeliers als van de gnostici aangetroffen.
1330		Titel: La Folie Perceval Franse roman, refereert aan veel oudere verzen, zoals Poem of Peveril, dat verloren is gegaan. Hierin wordt beschreven dat de Graal niet zichtbaar is omdat er zoveel licht vanaf komt. De graal is hier een boek met de stamboom van Jezus. Maar omdat Parsifal niet de juiste vraag durft te stellen kan hij het boek niet lezen en verdwijnt het weer. Ook in de Bijbel staat een dergelijk fragment; Je hebt niet, omdat je niet vraagt. (James,4:2, Lukas 11:9-10) Ook het boek met de titel: Fulke le Fitz Walyn refereert aan Peveril.
1331-1336	Wisse en Colin	Titel: de Parcifal.
1350		Titel: De Flovent Proza, 639 verzen. Avonturen van de Merovingers.
1470	Thomas Malory / vermoord Opdracht: Koninklijke familie van de Tudors	Titel: Le Morte dArthur. Gebaseerd op: de Queste del Saint Graal. Brengt als eerste, Arthur in verband met de Graal en de Ronde Tafel. 1485 1^e uitgave Caxton (volop bewerkt). 1934 1^e uitgave Winchester editie (meer origineel). De Winchester-editie bestaat uit de genoemde acht delen en beschrijft achtereenvolgens Arthurs geboorte en opkomst, de strijd tegen de Romeinen, het verhaal over Lancelot: “The Noble Tale of Sir Launcelot Du Lac”, het verhaal van Sir Gareth (broer van Gawain), Tristan en Isolde, de queeste naar de Heilige Graal: “The Noble Tale of the Sangreal”, The Knight of the Cart, over de affaire tussen Lancelot en Guinevere, Arthurs dood en het einde van de Orde van de Ronde Tafel.
1496	Peter (Dorlandus) van Diest – Elckerlijc of Elckerlyc (voluit: Den Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc	Titel: Elckerijc. God is vertoornd omdat Elckerlijc hem vreest noch kent. Hij wil niet dat de mensen zondig leven. Daarom krijgt “die Doot” de opdracht aan Elckerlijc mee te delen dat hij een pelgrimsreis moet ondernemen waaraan geen mens zich kan onttrekken (hij moet sterven). Tevergeefs probeert Elckerlijc die Doot om te kopen en tevergeefs smeekt hij om uitstel. Wel mag hij proberen iemand uit te nodigen om hem op die lange reis te vergezellen. “Gheselscap”, “Vrienden” en “de Maghe” beloven eerst hem nooit in de steek te laten, maar zodra ze horen wat de ware bestemming is, laten ze hem in de steek. Dan ontmoet Elckerlijc “De Doecht” (de deugdzaamheid). Doecht, die te zwak is om hem te vergezellen, verwijst hem naar haar zuster “Kennisse”. Deze brengt Elckerlijc tot Biechten. Als hij zijn zonden beleden heeft, Boetedoening gedaan heeft en “Tcleet der Berouwenissen” heeft aangetrokken, is Doecht hersteld. Ze laat hem “Kracht” en “Vroescap” roepen terwijl “Vijf Sinnen” op last van Kennisse geroepen wordt. Deze vier personen beloven mee te gaan nadat Elckerlijc zijn testament gemaakt heeft en wanneer hij op aanraden van Kennisse en Vijf Sinnen van de priester de laatste sacramenten heeft ontvangen, laten ze hem echter bij het (groen) graf in de steek. Doecht gaat als enige met hem mee, terwijl Kennisse, nadat Elckerlijc gestorven is, aan het publiek meedeelt dat Doecht zich bij God zal melden. Ten slotte voert een engel Elckerlijcs ziel naar de hemel. In dit stuk gaat het om het feit dat iedereen (Elckerlijc) rekening en verantwoording zal moeten afleggen van zijn aards leven. De moraal van het verhaal is dat mensen zuiver voor God mogen verschijnen. Het hoofdpersonage heet Elckerlijc, wat staat voor alle mensen op aarde. Alle andere personages stellen belangrijke aspecten in het leven voor. Zo is er bijvoorbeeld Duecht (deugd, het goede van de mens), Gheselscap (gezelschap en vrienden), Tgoet (bezit en goederen), Maghe en Neve (vrienden en familie), Kenisse (zelfkennis), Biechte (de biecht), Schoonheyt (schoonheid), Cracht (kracht), Vroetscap (wijsheid)en de Vijf Sinnen (zintuigen). Het verhaal gaat over het zalig worden van de mens, hij moet zich voorbereiden op de dood zodat hij toegang krijgt tot de hemel. Dit kan hij verwezenlijken door de deugd met zich mee te dragen, anders kan hij niet slagen in zijn opdracht. Iedereen sterft en niemand kan de dood ontlopen, er is geen ontkomen aan. Elckerlijc wil vrienden, familie, gezelschap en goederen meebrengen naar de dood, maar dit is echter niet mogelijk (in het verhaal weigeren deze personages echter mee te gaan). Voor hij sterft, wil hij van zichzelf een beter mens maken. Hij wil meer zelfkennis ontwikkelen (in het verhaal neemt hij Kennisse mee). Nu hij zelfkennis heeft, kan hij gaan biechten, waardoor hij een beter mens wordt. Ook ontwikkelt hij andere positieve eigenschappen (wijsheid, kracht, schoonheid, etc.). Nadat de dood de mens bereikt heeft, is het goede het enige dat overblijft.
1500-1525?	Vertaler onbekend Opdracht: Willem Vorsterman	Titel: Den droeflijken strijt opten berch van Roncevale. Vlaamse vertaling van het Franse Roelantslied.
1587 en 1772	Johann Spies en Wolfgang von Goethe	Titel: Faust. Het belangrijkste werk van de Duitse schrijver Johann Wolfgang von Goethe. Het is de bekendste bewerking van de 16e-eeuwse Faustlegende. Eigenlijk gaat het om een treurspel, uitgegeven in vier edities: De oer-Faust, geschreven in 1772–75 en postuum verschenen in 1887. Het boek ontleent zijn apotheose aan de christelijke traditie. Faust wil beschikken over een hogere kennis, zo verregaand dat ze in Gods ogen nooit zou mogen toevallen aan een mens. Hij laat zich verleiden tot een pact met de duivel (in de vorm van Mephisto). Lange tijd geniet hij van de ongebreidelde geschenken van de duivel, maar vreemd genoeg kan dit hem niet gelukkig maken. Uiteindelijk ondervindt hij dat het geluk voortkomt uit het verrichten van goede daden. Faust is een legendarische figuur, gebaseerd op de Duitse magiër en medicus Johann Faust. Gelijk met zijn dood, vermoedelijk rond 1540, ontstond het gerucht dat hij een pact met de duivel had gesloten. Een van de eerste sagen over Faust werd in 1587 gepubliceerd door Johann Spies: Het verhaal van dokter J. Faust. Faust studeert in geleerde boeken in het kasteel in Waardenburg hoe hij de steen der wijzen kan vinden. Na vele alchemistische proeven, die steeds mislukken, roept Faust de duivel te hulp. Die komt in de gedaante van een deftige heer, Joost, en biedt aan om zeven jaar de dienaar van Faust te zijn. Daarna verliest hij zijn ziel aan de duivel.
1634	Giambattista Basile.	Titel: Pentameron. Het sprookje der sprookjes of vermaak voor de kleintjes is een verzameling van Napolitaanse sprookjes van de Italiaanse dichter en sprookjesverzamelaar Giambattista Basile. De bundel werd postuum gepubliceerd in twee delen in 1634 en 1636 door zijn zuster Adriana, onder het pseudoniem Gian Alesio Abbatutis (een anagram van de naam van de dichter). Basile verzamelde de sprookjes die verteld werden op Kreta en in Venetië. Een aantal van deze verhalen werden gebruikt door Charles Perrault en de gebroeders Grimm als basis voor hun sprookjes zoals Assepoester, Raponsje, De gelaarsde kat, Doornroosje en Hans en Grietje. In 1948 werd een Nederlandse vertaling (door Rien Valkhoff) gepubliceerd onder de naam “Italiaansche volkssprookjes”. Een van de sprookjes is het in de middeleeuwen zeer verbreide sprookje van de onnozele knaap die door zijn daden in de wereld geluk en roem verwerft Titel: De Dommeling, de Duimeling. Duits: Dümmling, Fr.: Le Nice. De personage in de Onnozele Hals vertoont gelijkenis met Parsifal en is de mannelijke variant van Assepoester. Moraal van het verhaal: Het leven geeft je alles wat je nodig hebt om gelukkig te zijn.
19e eeuw	Alfred Tennyson	Titel: Idylls of the King. De Engelse dichter Tennyson schreef een serie gedichten gebaseerd op het werk van Malory.
1848	Richard Wagner	Titel: Die Nibelungen: Weltgeschichte aus der Sage. Een essay.
1882	Richard Wagner	Titels: Parsifal, Lohengrin, Ring der Nibelungen.
1931	Otto Rahn	Titel 1^e deel: Kruistocht tegen de Graal. Latere delen zijn nazistisch.
1937		1937 was het jaar van de Graal, sindsdien is er een opleving van het gnostische geloof.
1941	Marten Toonder	Titel: Olivier B Bommel en Tom Poes, de Bommelsaga Marten Toonder liet zich door de Faustgeschiedenis inspireren toen hij in 1941 de boze tovenaar Hocus Pas in de drakenburcht liet wonen, die later Bommelstein werd. De naam van de bediende Joost blijkt aan die van de duivel te zijn ontleend. Joost is een bijnaam voor de duivel, denk aan het gezegde: Joost mag het weten.
1975	Monty Python	Filmtitel: Monty Python and the Holy Grail. Koning Artrhur en zijn ridders gaan op zoek naar de Graal na het verkrijgen van een opdracht direct van God. Veel verwijzingen naar oude verhalen.
1977	Terence H White	Titel: Het boek van Merlijn. Het verloren gewaande 5e deel van Arthur, koning voor eens en altijd, het boek van Merlijn, in 1958 geschreven door Terence H White wordt teruggevonden. De andere 4 delen zijn: – Het zwaard in de steen – De koningin van licht en duisternis – De afzichtelijke ridder – De kaars in de wind.
1982-2005	Michael Baigant / Leigh / Lincoln	Titel: Het heilig bloed, de heilige Graal. Jezus is voorloper van Europese koningshuizen die de Graal beschermen.
1982-2007	Marion Bradley	Titel: De nevelen van Avalon. Moderne bewerking van Le Morte DArthur.
2000	Isenge Bezu	Titel: De jacht op de Heilige Graal Introductie van Rennes-le-Chateau als graalkasteel en de Priorij de Sion als beschermers v.d. Graal.
2004	Dan Brown	Titel: de Da Vinci code. Beschermers v.d. Graal in de verdrukking, bekendmaking dat evenwichtige verbinding tussen man en vrouw (Kelk en Kling) tot de Graal (Zesster) zal leiden. Maria Magdalena was moeder van kind van Jezus en daarmee voortzetting van huis van David in Europese vorstenhuizen.
2009	Kate Mosse	Titel: Het verloren labyrint. De heuvels van Carcassonne verbergen al 800 jaar een groot geheim. Over het leven van de Katharen en hun trieste ondergang en de onlosmakelijke band met het heden.
		Sindsdien verschijnen er jaarlijks vele historische en fictieve verhalen over de zoektocht naar en de betekenis van de Graal.

Aanvullingen zijn welkom

Mario Kuijpers
Schrijver
Graalverhalen

Bronnen:

Wikipedia; onder andere Robert de Boron, Perceval, Holy Grail, Faust.
Jackstoop.eu – Cernunnos.
https://musicalifeiten.nl/verg-discografieen/368-w/6911-wagner-parsifal-1.html
isgeschiedenis.nl – Arthurlegendes en graalverhalen, de macht van de mythe – Spiegel Historiael 2003 nr2.
Beleven.org – Volksverhalen almanak – zoek op titel
https://www.abedeverteller.nl/de-heilige-graal-en-de-vier-elementen/
http://graal.lingers.eu/Graalromans.php
https://www.drspee.nl/op-zoek-naar-de-heilige-graal-in-de-keltische-mythologie/
https://www.mysterieuzewereld.nl/het-mysterie-van-de-heilige-graal/
Historiek.net
Katholiek.wordpress.com
Lankester – Encyclopedie van westerse Goden en Godinnen
Chretien de Troyes – Parsival of de geschiedenis van de Graal.
Wolfram von Eschenbach – Parzival
Malory – Morte Darthur
Terence H White – Het boek Merijn
https://de.wikipedia.org/wiki/Didot-Perceval

Geef een reactie Reactie annuleren